De etherpiraat, die plaatjes op de FM draait, is weer in opmars. Tot ongenoegen van het Agentschap Telecom, die ziet dat piraten soms ver gaan om ‘hun recht’ te beschermen. „De agressie neemt toe.”
De boetes, die verschrikkelijk hoge boetes. Het was om die reden dat Jerrel Arkes er in 2011 mee stopte. Het werd te gek, vertelt hij. „Als je op de bon ging, dan moest je zo’n beetje je huis verkopen.’’ Nee, zoveel was de geheime zender hem net niet waard. Sindsdien is hij piraat-af.
En zoals Arkes dachten er meer. Natuurlijk, er bleven volhardende piraten over. Veelal komen ze uit de provincie. Tukkers, Friezen, Achterhoekers en Drenten die niet al te veel probeerden te denken aan die financiële straf, die kan oplopen tot 45.000 euro, en hun hobby bleven uitoefenen. Maar toch. Er was op marktplaats meer aanbod van – bijvoorbeeld – zendmasten dan dat er vraag bleek. En dat zei wel wat.
Populair
Dat is veranderd, zien Arkes en Alfred Hoogezand. Samen maken ze een wekelijkse podcast over het wereldje. Wat zij uit die gesprekken met piraten uit Oost-Nederland opmaken; de geheime zender is populairder dan ’ie jarenlang was. „De band zit wekelijks vol, er is geen vrije frequentie meer over.’’
Dat ziet ook het Agentschap Telecom, de instantie die FM-illegalen aanpakt, althans, probeert aan te pakken. Woordvoerder Dirk Emans ziet de agressie toenemen. Vaak moeten de inspecteurs met politiebescherming het veld in.
Op Marktplaats wordt zo 10.000 tot 15.000 euro betaald voor een goede mast, terwijl de prijs een paar jaar geleden nog tussen de 3000 en 4000 euro lag. Nagenoeg iedere piraat geeft aan dat er meer reacties – ‘Tepelharde ontvangst’ of ‘Kraakheldere binnenkomst’ – binnenkomen. En er zijn vele appgroepen en Facebookpagina’s, vol liefhebbers van de sound, waarin afspraken worden gemaakt over wie wanneer draait. Om elkaar niet in de weg te zitten.
De hobby intrigeert vooral ook jongelui, ziet Hoogezand. „Eerder kochten ze een brommer, nu kopen ze platen en een dikke zender.’’ Hij snapt het wel. „Discotheken zijn dicht. Ze zoeken ander vertier.’’ Hij wil het geen ‘spelen’ noemen. „Als je kijkt wat ze allemaal hebben; dat is professioneel spul. Het klinkt als een klok.’’
De zenders luisteren naar namen als Net Wa’k Wou, Station Buisplaat en Studio Anti-stress, om maar eens wat te noemen. Maar hoeveel piraten er in Nederland zijn, is totaal onbekend. Niemand die het weet. Zelfs het Agentschap Telecom niet.
Traceerbaar
Waar etherpiraten vroeger naast de mast zaten en relatief makkelijk op heterdaad betrapt konden worden, laten ze zich nu minder makkelijk pakken. Verbindingen naar de studio zijn niet tot nauwelijks traceerbaar, masten staan kilometers verderop, op grond van anderen.
Een recent voorbeeld daarvan is de mast in het Gelderse Noordijk, die afgelopen weekend opgerold werd. In het buitengebied trof de politie – verstopt in een mestcontainer – een zendinstallatie en aggregaat aan, met erbovenop een antenne. De naam van de zender is wel bekend. Maar wie erachter zit? „Dat is het onbemande draaien’’, legt Hoogezand uit. „Dan kunnen ze geen boetes uitdelen, want bewijs dan maar eens wie erachter zit.’’
Volgens Arkel en Hoogezand zijn de etherpiraten in dit kat-en-muisspel aan de winnende hand. Maar daar is het Agentschap Telecom het niet mee eens. Ook wil Emans niet spreken over een ‘spel’. „Het is diefstal, ze stelen ruimte van een ander en dat mag nu eenmaal niet’’, zegt hij. „Wat wij doen is proberen die ether schoon te houden, zodat frequenties alleen gebruikt worden waarvoor ze bedoeld zijn, en door de omroepen aan wie ze vergund zijn. Dat deden we, dat doen we en dat blijven we doen.’’
Hij ziet niet zozeer meer piraten, wel grotere, beter georganiseerde. En agressievere. „Als inspecteurs van ons een installatie weg willen halen, is het vaak noodzakelijk dat er politie bij aanwezig is. Omdat ze anders bedreigd worden.’’ Mensen gaan ver om hun mast te beschermen, ziet ook Agentschap Telecom. „Ze worden beveiligd met asbestplaten of olievaten. Die methodes zien we meer.’’
Waarom ze niet gewoon op een legale manier hun muziek de wereld in slingeren, zonder het risico op hoge boetes? Emans snapt het niet. En daar moeten etherpiraten dan weer om lachen. Het spel, en de kick van het iemand te slim af zijn, is wat van gewone jongens voor even echte piraten maakt.
- De etherpiraten met wie deze krant sprak wilden niet met hun naam in de krant.
